Hareket ve Bağlanma Temelli Oyunlar / Ayrışma ve Kavuşma Oyunları

Bağlanma ve hareket temelli oyunlar, çocuğunuzla aranızdaki bağı güçlendirir. Bağlanma ve hareket temelli oyunlar çocukların zor durumlarla baş etmesinde ve duygularını ifade etmesinde önemli ve iyileştirici bir unsur olabilir. Ebeveyn ve çocuk bağını güçlendiren ve destekleyen bu tür oyunları oynamak çocukların gelişiminin önemli ve faydalı bir kısmını oluşturur. Ebeveyn ve çocuk bağını güçlendiren oyun türleri olarak yönlendirilmemiş çocuk merkezli oyunlar, belli bir konu ya da tema içeren sembolik oyunlar, çocuğunuzun davranışı doğrultusunda geliştirilen oyunlar, saçma oyunlar, abartı oyunlar, ayrılık oyunları ve gücün çocukta olduğu oyunları örnek verebiliriz.

1. Yönlendirilmemiş çocuk merkezli oyunlar;

Oyuncak bebekler, oyuncak ayılar, kuklalar, hamurlar, legolar, ahşap bloklar, hayvanlar, insan figürleri, askerler, arabalar ya da kamyonlar gibi oyuncaklarla oynanabilir. Yönlendirilmemiş çocuk merkezli oyunda çocuğunuzun sizi yönlendirmesine izin vermelisiniz ve çocuğunuzun yönlendirmeleri doğrultusunda çocuğunuza uyumlanmanız gerekmektedir. Bu tür oyunlarda çocuğunuz zorlu duygularını ve yaşadığı olumsuz durumları sizinle oyuncaklar aracılığıyla paylaşabilir. Çocuklar duygularını sözel olarak ifade etmekte zorlanırlar. Çocuğunuzla aranızdaki bağın güçlenmesi için de bu tür oyunlar önemlidir.

• Belli bir konu ya da tema içeren sembolik oyunlar;

Çocukların yaşadıkları olumsuz durumların aza indirgenmesinde faydalı olabilir. Tuvalet eğitimi, beze veda, biberona veda, kardeş kıskançlığı gibi durumlarla başa çıkmak için bu tür sembolik oyunlardan destek alabilirsiniz. İnsanlar, hayvanlar, bebekler, kuklalar gibi objelerle canlandırmalar yapabilirsiniz. Yaşadığı agresyonu boşatması ve sonrasında rahatlaması için çocuğunuzun zorlandığı olumsuz durumlarla ilgili oyuncaklarla oynamasına alan açabilirsiniz.

• Çocuğunuzun davranışı doğrultusunda geliştirilen oyunlar;

Bu tür oyunlar, çocukların davranışına bağlı olarak ortaya çıkan ve gelişen yetişkin tarafından tekrarlanan ve desteklenen etkinliklerdir. Örneğin; çocuğunuz oyuncak bebeğini yanlışlıkla yere düşürdüğünde oyuncak bir bebek rolüne girerek ‘aaayy!’ diyebilirsiniz. Bu oyun çocuğunuzun ilgisini çekebilir ve aranızdaki bağı ve samimiyeti güçlendirebilir. Böylelikle çocuğunuzla yakınlık içeren sıcak bir bağlantı kurmuş olursunuz. Sırt dönme oyunu, hafifçe dürtme oyunu ve taklit oyunları da bu tür oyunlardandır. Sırt dönme oyunu çocukların en sevdiği oyunlar arasındadır. Çocuklarınızın size sözsüz olarak verdiği komutlarla oynanmaktadır. Örneğin; çocuğunuz sol omzunuza dokunduğunda sola, sağ omzunuza dokunduğunda ise sağa dönebilirsiniz. Çocukların sevdiği ve ilgilerini çeken bir diğer oyun türü ise hafifçe dürtme oyunudur.  Örneğin; çocuğunuz, sol yanağınıza dokunduğunda üzgün, sağ yanağınıza dokunduğunda ise mutlu olabilirsiniz. Elinize dokunduğunda, el çırpıp elinizi hareket ettirebilirsiniz. Tekrardan temasta bulunduğunda ise hareket etmeden durabilirsiniz. Bedeninizin çeşitli kısımlarıyla da bu oyunu genişletebilirsiniz. Taklit oyunlarını bebeğiniz kelimelere benzeyen sesler çıkarmaya başladığında oynayabilirsiniz. Örneğin; bebeğinizin hıçkırıklarını ve mırıltılarını taklit edebilirsiniz. Bebeğinizin çıkardığı seslere göre taklit oyunlarını çeşitlendirebilirsiniz.

• Saçma oyunlar

Bu tür saçma oyunlar çocuğunuzun ya da siz ebeveynlerin duygularınızı ve çatışmalarınızı abartarak oynadığınız oyunlardır. Örneğin; şortunuzu giymek yerine kafanıza geçirebilirsiniz. Ezbere bildiğiniz şarkıları özellikle yanlış söyleyebilirsiniz. Bu tür oyunlar yanlış yapmaktan korkan çocuklar için faydalı ve iyileştirici olabilir.

• Abartı oyunlar

Saçma oyunların başka bir biçimidir. Korkuları ve çatışmaları keyifli ve eğlenceli bir şekilde abartıp anlamsızlaştırarak bu tür oyunları çocuğunuzla oynayabilirsiniz. Örneğin; çocuğunuz yılandan korkuyorsa, ‘tııııısssss’ sesini çıkararak sanki bir yılandan ölesiye korkuyormuş gibi davranabilirsiniz.

• Ayrılık oyunları

Ce-e ve saklambaç oyunları bu tür oyunlardandır. 6 – 18 ay arası olan bebekler ce-e oyununu oynarken kahkahalarla gülerler ve bu oyundan keyif alırlar. Örneğin; yüzünüzü saklar ve bir an da açabilirsiniz ‘ce-e anne bir vaar, bir yook’. Ce-e oyununda özellikle dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri ise bebeğinizden uzun bir süre saklanmamaktır. Bebeğiniz sizin gerçekten ortadan kaybolduğunuzu düşünüp korkabilir ve kendini tedirgin hissedebilir. Yeni yürümeye başlayan bebekler ve daha büyük çocuklar saklambaç oyununu çok severler ve keyif alırlar. Sizi bulduklarında ya da siz onları bulduğunuzda kahkahalarla gülerler. Kovalamaca ise ayrılık oyunlarının farklı bir çeşididir. Örneğin; çocuğunuzun koşarak kaçmasına izin verebilirsiniz ve sonrada onu yakalamaya çalışabilirsiniz. Ayrılık oyunları okula uyum sürecinde zorlanan ve okula gitmek istemeyen çocukların bu zorlu duygularla başa çıkmalarına destek sağlayabilir.

• Gücün çocukta olduğu oyunlar

Bu tür oyunlar genellikle hareketli oyunları oluşturmaktadır. Bu tür oyunlarda ebeveynler korkak ve güçsüz görünürler.  Örneğin; çocuğunuz yastıkla size dokunduğu zaman güçsüz numarası yapıp yere düşebilirsiniz. Eğer çocuğunuz salıncakta sallanıyor ise çocuğunuzun önünde durup salıncak size doğru her geldiğinde çocuğunuzu yakalamaya çalışıp sanki onu yakalayamıyormuş gibi davranabilirsiniz. Yorgan, yastık ya da battaniye gibi yumuşak eşyalarla birbirinizi insandan sandviç yapabilirsiniz. Bu tür oyunlar çocuğunuzun kendini güçsüz ve korkak hissetmesiyle oluşan endişe ve kaygısına fayda sağlayabilir.

Bu tür oyunların en etkileyici kısımlarından birisi ise kahkahalarla gülmektir. Yapılan araştırmalar kahkahanın endişeyi, kaygıyı, gerginliği ve öfke gibi zorlu duyguları azalttığını göstermektedir. Ebeveyn ve çocuk bağını güçlendiren bu tür oyunları siz de başlatabilirsiniz ya da çocuğunuzda başlatabilir. Arabada, banyoda, parkta, sokakta ya da uykudan önce, istediğiniz her yerde ve her zaman da bu oyunları oynayabilirsiniz.

KAYNAKÇA

Solter, A,J. (2013). Oyun Oynama Sanatı. Doğan Yayınları Yayıncılık ve Yapımcılık Ticaret A.Ş.