• Her yaşta akran ilişkileri farklı özelliklere sahiptir. Okul öncesi dönemdeki akran ilişkileri, o dönemdeki iş birliği gibi sosyal ilişkileri şekillendirir ve bireyin ileriki yaşamındaki sosyal-duygusal uyumunu destekleyici niteliktedir. Okul öncesi dönemde yaş ilerledikçe akran ilişkilerinin yapısı gelişir ve akranlarla geçirilen zaman aralığı artış gösterir. Yapılan araştırmalar ve çalışmalar akran ilişkilerinin sosyal ve duygusal iyi oluşun en önemli belirleyicilerinden biri olduğunu göstermektedir. Çocukları sosyal ve duygusal anlamda etkileyen uyum süreci erken çocuklukta başlamaktadır ve yetişkinlikteki ilişkilerini ve deneyimlerini etkilemektedir.
    Okul öncesi dönemde çocukları akran ilişkilerini şekillendiren gelişim ögelerinden biri dil gelişimidir. Konuşma, çocukların kendilerini ifade ettikleri önemli becerilerdendir. Konuşmak, çocukların akran ilişkilerindeki iletişimlerini güçlendirir, uyum sağlamasını kolaylaştırır ve akranlar tarafından kabul görünürlüğü sağlamaktadır. Akran ilişkileri çok yönlü olup olumlu ve olumsuz davranışlardan oluşmaktadır. Ebeveynlerin aile yapısı, çocuklarıyla kurdukları iletişim ve tutumları akran ilişkilerini dolaylı yoldan etkilemektedir. Çocuklarında içinde bulundukları akran gruplarıyla olan etkileşimleri ve tutumları aile içindeki iletişimi etkilemektedir. Olumlu sosyal davranışlar olarak nitelendirdiğimiz yardımseverlik, iş birliği, nezaket okul öncesi dönemde başlamaktadır ve gelişim ilerledikçe gelişmektedir. Okul öncesi dönemdeki olumlu akran ilişkileri çocukların ileriki yaşamlarındaki sosyal kabulü ve sosyal yeterliliği etkilemektedir. Saldırganlık ve anlaşmazlık da okul öncesi dönemde akran ilişkilerini etkilemektedir. Olumsuz duyguların açığa çıkarılması, fark ettirilmesi ve ifade edilmesi akran ilişkilerini olumlu ve sağlıklı bir yönde etkileyerek akran ilişkilerini güçlendirir. Akranlardan gelen yardım ihtiyacını kabullenme ve akranlarına yardım etmek akran ilişkilerini güçlendiren ve destekleyen diğer faktörlerdendir. Okul öncesi dönemde önemli bir yere sahip olan sosyal destek ise onaylanmadır.
    Çocukların akran ilişkileri ilk olarak oyunla başlar. Çocuklar akranlarının yanında yalnız oynamayı tercih ederler ya da güvendikleri ve etkileşimde bulundukları bireyler olarak ebeveynlerinin rehberliğinde oynarlar. Zamanla ve çocuğun yaşı ilerledikçe oyunlar sembolik ve karmaşık oyunlara doğru evrilmektedir. Okul öncesi dönemde yaş ilerledikçe 2-3 kişilik akran gruplarıyla oynamaya başlanmaktadır. Okul öncesi dönemde çocuklar aynı cinsten oluşan akran gruplarını da kendileri oluştururlar.
    Okul öncesi dönemde çocuklar akranlarıyla sosyal kabul edilebilirlik için çeşitli etkileşimler içerisinde bulunurlar. Bu etkileşimlerle birlikte çeşitlenen, kazanılan ve öğrenilen yeni iletişim becerileri, çocukların akranlarıyla olan ilişkilerinin devamına zemin hazırlar ve bunun beraberinde sosyal yakınlığa ve uyumada önemli etkileri olacaktır. Okul öncesi dönem akran ilişkilerinin, etkileşimlerinin ilk temellerinin atıldığı, gelişiminin desteklendiği ve akran ilişkilerinin olumlu yönde etkileyecek temel düzeyde yeterliliklerinin sağlandığı bir dönemdir. Okul öncesi dönemde akran ilişkileri çocukların, sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimi açısından büyük bir öneme sahiptir.

  • KAYNAKÇA
    Gülay, H. (2009). Okul Öncesi Dönemde Akran İlişkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.

English idioms by theidioms.com